کد مطلب:3033 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:90

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

فرق منطق صوري و روش ديالكتيك چيست و كاربرد هر كدام در چه جاهايي است ؟

معمولاً منطق را به منطق صوري و منطق عملي يا تقسيم مي كنند, منطق صوري قوانين عمومي حكم و استدلال را مطالعه مي كند, به اين معنا كه صورت حكم و استدلال بايد از قوانين عمومي فكر, مانند قانون توافق فكر بشر با خود و اصل عدم تناقض تبعيت كند چنان كه مثلاً در قضيهء و اگر هر دو مورد قبول باشد, منطق صوري ما را به قبول اين نتيجه كه وا مي دارد و اگر كسي با قبول داشتن آن دو مقدمه , بگويد: هر آينه قول سابق خود را تكذيب كرده و به تناقض گويي پرداخته است .

بنابراين , در تعريف منطق صوري مي توان گفت : كه مطالعه و علم مطابقت فكر با خود و يا اين كه علم استنتاج و نتيجه است .(1)

ديالكتيك به معناي بررسي نقادانه در مورد بررسي مطابقت يا عدم مطابقت يك عقيده با واقع است . اصلاًديالكتيك به معناي فنّ استدلال و احتجاج به وسيلهء سؤال و جواب بوده است و ارسطو اختراع آن را به زنون نسبت داده است اگر چه اين روش استدلال به سقراط نسبت داده مي شود. افلاطون ديالكتيك را به دو معنا به كار برده است , يكي فنّ تعريف و تمييز مُثُل ديگري علمي كه ناظر است به روابط بين مُثُل در پرتو اصل واحد كه چون خورشيدي عالم حقايق را روشن مي كند. ارسطو ديالكتيك را در مقابل براهين استدلالي علمي به استنتاج از آرامي مقبوله تخصيص داده است در طي قرون وسطي اصطلاح ديالكتيك به آن چه اكنون منطق خوانده مي شود, اطلاق مي شود.

در فلسفهء جديد لفظ ديالكتيك در دو معناي مخصوص به كار رفته است . هگل روش منطقي فلسفهء خود راديالكتيك مي خواند و در اين مورد اين لفظ را به سلوك عقل ترجمه كرده اند روشن هگل را ماركس و انگلس درفلسفهء مادي خود به كار گرفته اند.(2)

بنابراين , منطق صوري در تمامي علوم استدلالي مخصوصاً در فلسفه , كاربردارد و روش ديالكتيكي روش خاصي است كه كاربرد آن در فلسفه مي باشد.

(پـاورقي 1.سيد مصطفي حسيني دشتي , معارف و معاريف , ج 9 ص 642

(پـاورقي 2.لغت نامه دهخدا, ج 7 ص 9989